اثرات فرهنگ و مذهب بر نوع پوشش ایرانیان باستان

شاید بتوان سبک یکسان پوشش در ادوار مختلف تاریخ ایران را نشانه یک نوع انسجام ملی دانست زیرا تداوم در نوع پوشش می تواند نمایانگر چنین مطلبی باشد. گرچه در زمینه پوشش وحجاب با فقدان منابع متعدد تاریخی مواجه هستیم اما در همین منابع محدود جامعیت مطالب به گونه ای هست که بتوان به مطالبی اشاره داشت.

آنچه باید بدانیم این است که نوع پوشش مردم ایران باستان تا ورود اسلام متفاوت بوده  پوشش مردم  از زمان  باستان تا ورود اسلام  متناسب با شرایط جغرافیایی، نحوه زندگی، اوضاع سیاسی، ساختارحاکمیتی، اعتقادات مذهبی وسازوکارهای فرهنگی متفاوت بوده است.

تفاوت در نوع پوشش دردوران های مختلف تاریخی به صورتی نبوده است که بتوان گفت، در هر دوره با نوع کاملا جدیدی از پوشش مواجه هستیم بلکه پوشش ایرانیان با استناد برمنابع تاریخی از نظر رنگ، برش و جنس پارچه تفاوت هایی داشته اما سبک کلی این پوشش همواره به صورتی واحد ارائه شده است.

شاید بتوانیم تداوم در نوع  پوشش را  نشانه نوعی انسجام ملی بدانیم ،   چرا که تداوم در نوع پوشش می تواند نمایانگر چنین مطلبی باشد. گرچه در زمینه پوشش وحجاب با فقدان منابع متعدد تاریخی مواجه هستیم اما در همین منابع محدود جامعیت مطالب به گونه ای هست که بتوان به مطالبی اشاره داشت.

نوع پوشش در ایران باستان

باید گفت نوع پوشش ایرانیان در دوران عیلامی ها به صورتی بوده که ایرانیان در این دوران لباس کامل بر تن می کرده اند. این نوع لباس متشکل از یک دامن بلند وتن پوشی با آستین های بلند بوده است که برتن پیکره های پادشاهان وملکه های عیلامی یافت شده است. مردان بلند پایه اجازه داشتند تا کندیس برتن کنند. کندیس که به رنگ بنفش مایل به آبی بوده است چیزی است شبیه کت های امروزی  که روی شلوار قرار می گرفته است.

در ایران باستان کفش را از چرم وبه شکل پا می ساختند که تا مچ پا را می پوشاند وبه وسیله ی دکمه و تسمه هایی که روی آن نصب شده بود بسته می شد.چوب دستی گرانبها و بادبزن با دسته های بلند نیز ویژه خاندان سلطنتی بود که توسط خدمه حمل می شد.

نقل شده هخامنشیان  از لباس هایی مانند پارتها استفاده می کرده اند با این تفاوت که لباس آنان از سه قطعه پارچه ی متفاوت درست می شده است و با کمک حاشیه هایی از یکدیگر مشخص می شدند. در این دوران اگر چه پوشیدن لباس برای جلوگیری از سرما و تابش آفتاب ویا به منظور ستر و پوشش بدن بوده است اما در برخی موارد انتخاب رنگ و نقش ها و گلدوزی هایی که برلباس انجام می شد به نوعی نشان دهنده منزلت وطبقه ی اجتماعی افراد نیز محسوب می شده است.

درمورد دوران ساسانیان در کتابهای تاریخی مربوط به این دوره اطلاعات قابل توجهی از نوع پوشش زنان ومردان یافت نمی شود ،و شاید این بدان علت باشد که پوشش این دوران با اعصار قبل تفاوت چشمگیری نداشته است زیرا مورخان ذکر کرده اند که از دوران داریوش هخامنشی به بعد نوع پوشش ایرانیان تقریبا بدون تغییر وثابت بوده است.

مادها  باز گذاشتن هریک از قسمتهای بدن را خلاف ادب می دانستند و از سربند یا پا پوش نیز استفاده می کردند .شلواری سه پارچه و پیراهنی کتانی و رولباسی می پوشیدند که آستین آنها دستها را می پوشاند و کمربندی برمیان خود می بستند